Νίκος Ταμουτσέλης

Η Κρίση που ξέσπασε στην Ελλάδα το 2008 δημιούργησε ένα αρνητικό συντελεστή οικονομικής αστάθειας καθώς   μετέδωσε τον «ιό»της   κρίσης και στις άλλες οικονομικές συναλλαγές  στην ευρύτερη βιομηχανική  ζώνη της Ένωσης.

Η Ελλάδα εδώ και καιρό βρίσκεται σε αστάθεια, με αποκορύφωμα τις συναλλαγές με τους εταίρους, καθώς η ανισορροπία,  ανάμεσα στις έννοιες  παραγωγή έργου και κατανάλωση προιόντων, αποκάλυψε τις τεράστιες αδυναμίες  της οργάνωσης  του δημοσιονομικού μας  κανόνα.

Αυτές οι εξελίξεις πήραν δραματική τροπή και σήμερα το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί κοντεύει να  τινάξει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα  στον αέρα.

Η κατάσταση στην Ελλάδα, με τους  λανθασμένους  χειρισμούς, την προσπάθεια αποτροπής της εγκατάλειψης  του ευρώ,  τα σενάρια ελεγχόμενης χρεοκοπίας, καθώς και  οι ανακοινώσεις καινούργιων μέτρων, προγράμματα σταθεροποιήσεις, δημιουργούν κλίμα για κοινωνική και πολιτική αναταραχή.

Το οικοδόμημα, που είχε κτιστεί και θεμελιωθεί  από όλες τις κυβερνήσεις της Ελλάδος, δημιούργησε ένα χρέος  το οποίο είναι Too Big, Too Much, για να εξαλειφθεί. Είναι πολύ μεγάλο, για να  σβηστεί από το χάρτη, ικανό  όμως να παρασύρει στο διάβα της κατρακύλας  και άλλες χώρες της Ευρωζώνης.

Οι πιέσεις που δέχονται οι αμερικανοί και οι ευρωπαίοι για κούρεμα του χρέους είναι  πραγματικότητα. Τα σχέδια  τροφοδοτούν συζητήσεις και η ατμόσφαιρα δεν είναι η καλύτερη για τις δημόσιες παρεμβάσεις της κυβερνητικής επιτροπής.

Το οικοδόμημα που κτίστηκε στο πέρασμα  των ελληνικών κυβερνήσεων, είναι πολύ δύσκολο να συγκρατήσει τις πιέσεις που δέχεται η σημερινή κυβέρνηση, η οποία ψάχνει να βρει λύση, και  τρόπο πολιτικής  διαχείρισης της κατάστασης.

Τα παραπάνω  γεγονότα καλύπτουν  μια γεωπολιτική κλίμακα μέσα  στην οποία η Ελλάδα συναλλάσσεται και είναι υπόλογος απέναντι στις χώρες της Ευρωζώνης, και αναμένει τις προτάσεις για λύση και σωτηρία από τις εξαγγελίες  των  αξιωματούχων της.

Σε μια ανάλογη  αντιστροφή, προσαρμογή της παραπάνω γεωπολιτικής κλίμακας, ανάμεσα σε Ελλάδα και  Ευρωζώνη, θα μπορούσαμε να τοποθετήσουμε σε επίπεδο μικροκλίμακας την Φλώρινα η οποία κάνει προσπάθειες συναλλάσσεται,  και  ως συνήθως τις τελευταίες δεκαετίες, αναμένει, προτάσεις «σωτηρίας» από τις δημόσιες παρεμβάσεις  των εκάστοτε Κυβερνητικών Επιτροπών.

Η εικόνα της Φλώρινας  έτσι όπως  προβάλλεται μέσα από την οπτική  των διαχειριστών, και των οικονομικών παραγόντων που εδώ και χρόνια επεμβαίνουν και   χαράζουν, ορίζουν την πολιτική τους ανά περιφέρεια.

Τα παραπάνω σε συνδυασμό με  το πέρασμα των τοπικών αρχόντων συνέβαλε στο κλιμακωτό «κτίσιμο» ενός οικοδομήματος με εμφανείς  τις αδυναμίες στις  οικονομικές, κοινωνικές, θεσμικές, λειτουργικές, και  πολιτικές συναλλαγές, απέναντι  στους πολίτες της περιοχής.

Οι λανθασμένοι πολιτικοί χειρισμοί, η εγκατάλειψη των στόχων, η προσπάθεια για δημιουργία άλλων συμπεριφορών  και εντυπώσεων, ανάδειξαν την  στόχευση σε αναπτυξιακές ακολουθίες  δευτερευούσης  σημασίας για τον τόπο με όχημα τον εισαγόμενο πολιτισμό.

Έναν πολιτισμό με πρόσταγμα τον συμβολισμό  και  όχι την πρακτική κατάκτηση των βασικών αναγκών του τόπου, έφεραν τον Νομό σε δυσχερή και μειονεκτική κατάσταση απέναντι  στους όμορους Νομούς της Δυτικής Μακεδονίας.

Στοιχεία τα οποία  σε συνδυασμό με την  παντελή  δημιουργία  προϋποθέσεων για την υλοποίηση στρατηγικών στόχων που έχουν σκοπό την κλιμακωτή ανάπτυξη της περιοχής,  δημιούργησαν ένα κενό, το οποίο φαντάζει  τεράστιο λόγω της έλλειψης άλλων αντισταθμιστικών έργων προς όφελος του νομού.

Αυτή η έλλειψη έργων πνοής για τον τόπο  και ο τορπιλισμός που δέχεται τελευταία το σώμα και ο  βασικός κορμός  των λειτουργιών  της πόλης,   δημιούργησε αυτήν την  ανισορροπία η οποία χαρακτηρίζει σήμερα τα γεγονότα στην περιοχή μας.

Το φαινόμενο της   μερικής ή ολικής υποβάθμισης των υπηρεσιών, η στάση εργασιών σε βασικούς τομείς της ανάπτυξης, η ομηρία  του νομού  από τα πλουτοπαραγωγικά κοιτάσματα της περιοχής, για την τελική  υλοποίηση των κάθετων αξόνων  την εγκλωβίζουν  στο περιθώριο.

Στοιχεία που  λειτουργούν όχι ως πυλώνες ανάπτυξης, αλλά ως μια μηχανική τροχοπέδη που υποβαθμίζει  τις αρχικές θεωρητικές  προσεγγίσεις  και τους σκοπούς  δημιουργίας αυτών των έργων. Συνάμα  καθιστούν την περιοχή της Φλώρινας ανίκανη, αδύναμη να διαχειριστεί αλλά  και να διεκδικήσει μερίδιο σε   μελλοντικές προσεγγίσεις. Οι  ταχύτητες ανάπτυξης στην Δυτ . Μακεδονία  σε κατανομή περιφέρειας που έχουν δημιουργηθεί  μέχρι σήμερα είναι αντιστρόφως ανάλογες σε συνδυασμό με την προϋπάρχουσα υποδομή ( βλέπε 2 πύλες συνόρων,  παλιά Εγνατία, σιδηροδρομικό δίκτυο, Στρατιωτικές μονάδες, Έδρα Πανεπιστημίου). Οι αλλαγές στον σχεδιασμό και στις στρατηγικές ανάπτυξης ανά περιφέρεια, καθώς και η δικιά μας αδυναμία στην κρίση αποφάσεων ώθησαν, και μετέφεραν ή διαμέλισαν τις παραπάνω αξίες.

Η αντιστοιχία των δεδομένων  στην κλίμακα της προόδου και της  ανάπτυξης του τόπου  ( έργα ανάπτυξης, στελέχωση  το Νομού με υπηρεσίες διοίκησης, περίθαλψης, Νοσοκομείο, Ιατρικό Προσωπικό, Στρατιωτική διοίκηση Πεζικού και Αεροπορίας, Τράπεζες, και λοιπές υπηρεσίες, Οδικό δίκτυο, Διασυνοριακές αρτηρίες,  λοιπές συγκοινωνίες ΟΣΕ, Πανεπιστημιακά ιδρύματα, Τ.Ε.Ι., Διασυνοριακή  πολιτική, Πολιτιστική κληρονομιά, Αθλητικές εγκαταστάσεις Στάδιο Φλώρινας, Τουριστική υποδομή, Χιονοδρομικό κέντρο, Ζωολογικός κήπος, Λόφος Αγίου Παντελεήμονα κ.α.)  έρχονται σε αντιδιαστολή με τις μικρής κλίμακας κατασκευές, και έργα ανάπτυξης και προόδου  που έχουν γίνει  μέχρι σήμερα.

(Αυτά τα έργα δεν είναι μικρής κλίμακας, αλλά εμφανίζονται –φαντάζουν  έτσι, γιατί είναι ανενεργά εδώ και χρόνια, και για αυτό  το λόγο  δεν αποτελούν τους πυλώνες τις ανάπτυξης στην περιοχή μας και δεν  προσφέρουν σημαντικό όφελος  στην πορεία του τόπου. Εξαιρώντας σε αυτήν την έρευνα  την κατασκευή του Α.Η.Σ. Μελίτης και το Τελεφερίκ στο Πισοδέρι, Σεισμό δάνεια, Σώμα Φύλαξης Συνόρων, Κλειστά Γυμναστήρια, Τελωνείο Νίκης, η ανάπλαση της Παραποτάμιας περιοχής, η  ίδρυση των τμημάτων της Σχολής Καλών Τεχνών).

Τα δεδομένα συμπεριλαμβάνουν έργα τα οποία έχουν ξεκινήσει και έχουν υλοποιηθεί, ενώ έχουν αποκλειστεί αυτά τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη και σε επίπεδο νοητικών προσαρμογών. Έργα όχι απλά μακέτες αλλά έργα που δεν προχώρησαν ούτε καν  ως μελέτες και παρέμειναν στο στάδιο του ονείρου και της φαντασίωσης. Είναι μια τάση που εμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια, μέσα από την οποία παρουσιάζεται το φαινόμενο της ολικής ικανοποίησης, όχι μέσω της τελικής προσπάθειας και της υλοποίησης ενός στόχου, αλλά  αυτής της εντύπωσης της ανακοίνωσης και της  σύλληψης  μιας ιδέας.

Όλα αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με αυτήν την διαλυτική  τροπή που έχουν τα οικονομικά, κοινωνικά  γεγονότα τελευταία, τα  δεδομένα  που αναλύονται εμφανίζουν την πλάστιγγα των  σημείων  να γέρνει,  να  κατευθύνονται  λόγω της βαρύτητας και των λοιπών  κεντρομόλων δυνάμεων στην διαχειριστική «Πυραμίδα» στο κέντρο αποφάσεων της Κουζάνης.

Η πίεση είναι μεγάλη, ο κόσμος στην Φλώρινα ανησυχεί, μπορεί να μην το εκφράζει σε πρώτο επίπεδο και  να μην αντιδράει, αλλά  η εικόνα  της αποκάλυψης προβάλει μια διαφορετική ρεαλιστική πραγματικότητα. Η  Φλώρινα της αυτογνωσίας, η Φλώρινα της συνειδητοποιήσεις, η Φλώρινα της πραγματικότητας.

Μια Φλώρινα που βίωνε  και ήταν εγκλωβισμένη στο σινιάκι της, να  δέχεται τους συμβολισμούς  των μεγάλων ιδεαλιστικών καλλιτεχνικών γεγονότων και να φαντάζει σαν το τζίτζικα με το μυρμήγκι. Όταν οι άλλοι γύρω μας δούλευαν, μηχανεύονταν λύσεις, και έλυναν τα προβλήματα  για το προσωπικό τους όφελος, ο καλλιτεχνικά παρατεταμένος ήχος των τζιτζικιών στο φως του φεγγαριού,  νανούριζε και παρέτεινε την σιέστα και το διάστημα που ο χειμώνας πλάκωνε  και νέκρωνε κάθε προσπάθεια για εξέλιξη  του τόπου μέσω εργασιών.

Το οικοδόμημα της Φλώρινας  τώρα που φεύγει το σινιάκι και έρχεται το φως, αποκαλύπτει ένα  κενό.

Οι παλιοί τεχνίτες, οι σοφοί τέκτονες της Δροσοπηγής λέγανε : Όταν σε ένα γερό κτήριο, με στιβαρά θεμέλια  αρχίζεις να καταστρέφεις το επάνω  τμήμα της στέγης,  που προστατεύει το κέλυφος, αυτό αρχίζει σταδιακά  να διαλύεται, και τότε το κτήριο  πραγματικά κινδυνεύει. Στην πορεία εάν αρχίζουμε να αφαιρούμαι και  πριονίζουμε τα ξύλινα  υποστυλώματα, τις γρεντιές, τα ψαλίδια που στηρίζουν τα κάθετα φορτία,  τότε το τμήμα που στηρίζει όλα αυτά τα φορτία στην οικοδομή θα καταρρεύσει.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει  και σε μια οργανωμένη  κοινωνία  σε μια πόλη. Όταν της αφαιρέσεις  τις υπηρεσίες  που την κρατούν ζωντανή, τότε αυτή  η πόλη είναι καταδικασμένη σε μαρασμό.

Αυτό ακριβώς  συμβαίνει και στην πόλη μας. Οι υπηρεσίες  μία μετά την άλλη αρχίζουν να δέχονται τις βαρυτικές  έλξεις των ισχυρότερων σε μάζα, περιεχόμενο  και ειδικό βάρος, σωμάτων.

Η πολιτεία μέχρι σήμερα  έχει δείξει  όλη της την αστοργία  στην Φλώρινα και στο λαό της, σα να εκδικείται την εκεί  παρουσία του και την υπηρεσία του σε αυτόν τον τόπο.

Το να απαριθμήσουμε τα φιλέτα που πέρασαν σε άλλα χέρια, υποβαθμίσθηκαν  ή έχασαν την  λάμψη τους και χάθηκαν και δεν είναι πλέον ανταγωνιστικά είναι σαν να κάνεις κηδεία στο ίδιο του το σπίτι.

Η Φλώρινα των ποιητών, των μικρών και μεγάλων καλλιτεχνών, η Φλώρινα των απλών ανθρώπων  της πόλης και της υπαίθρου, με τα χαμηλά αστικά σπίτια βιώνει την περίοδο των ισχνών αγελάδων. Διανύουμε την περίοδο των συνοπτικών εκκαθαρίσεων, την περίοδο που όσοι προνοητικοί σπείρανε,  θα  περιμένουν καρτερικά τους καρπούς της σοδειάς τους.

Η Φλώρινα πλέον δεν  εμπνέει, η σπίθα του έρωτα έσβησε, κάπου μεταξύ  μπαταρίας και ανάφλεξης. Καλοί οι πλατωνικοί έρωτες, αλλά πώς να ανταποκριθείς   στις προκλήσεις μιας νέας  μόνο με καντάδες ποιηματάκια, ταξίματα και καλοσύνες.

Εμπνέει όμως όλους εμάς τους παρατηρητές που αισθανόμαστε  την φθορά των πραγμάτων να έχει  δημιουργήσει ανάλογες καταστάσεις όπου σε λίγο δεν θα μείνει τίποτα όρθιο στην πόλη. Μια πόλη που η ιστορία της είναι συνδεμένη με τα μεγάλα ιστορικά και πολιτισμικά γεγονότα των δύο προηγούμενων αιώνων.

Η Οθωμανική  και  η Γαλλική επιρροή στις αρχές του αιώνα, οι νέες πολιτισμικές προσθήκες  την περίοδο του 1912 και 1924. Η μεγάλη κοινωνική, οικονομική, πολιτισμική, και εθνική  άνθιση  που συντελέσθηκε με την εμφάνιση της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στα αστικά σπίτια, ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος η έλευση των Γερμανικών στρατευμάτων, και η σημασία του ελέγχου της συγκεκριμένης περιοχής.  Ένα σταυροδρόμι πολιτισμών το οποίο και στην περίοδο του Εμφυλίου  κατείχε  στρατηγική σημασία για τον έλεγχο και την ανάπτυξη των γεωπολιτικών στρατηγικών.

Ο εμφύλιος πόλεμος και οι μεταεμφυλιακές  πολιτικές ακολουθίες, στιγμάτισαν κοινωνικά και πολιτισμικά,   θετικά και αρνητικά την περιοχή μας. Οι μετέπειτα όμως πολιτικές και κοινωνικές  προσαρμογές στην περιοχή μας μετά την δεκαετία του 90 σταδιακά  χαμήλωναν τις  προσδοκίες μας για κάτι καλύτερο, ενώ υπήρχαν οι καλύτερες προϋποθέσεις.

 Με αφορμή  όμως το  γεγονός της εμπνευσμένης δουλειάς του Βαγγέλη Ταμουτσέλη με την εικόνα ενός πατριαρχικού κτηρίου (Ζαντρούγκα) να προβάλλεται γκρεμισμένο με τα υλικά πεσμένα στο έδαφος, το σήμερα  έρχεται σε αντιπαράθεση με το χθες.

Είναι ένα ζωγραφικό έργο που ανήκει στην μεγάλη σειρά των έργων που έχει  φιλοτεχνήσει ο καλλιτέχνης. Ο ίδιος   πρωτοεμφανίστηκε  στα καλλιτεχνικά δρώμενα, παρουσιάζοντας  μια σειρά έργων από την κατεστραμμένη –πυρπολημένη  από τους Γερμανούς κατακτητές Παλιά Δροσοπηγή. Εκεί τότε μας εμφάνισε την Guernica   της περιοχή του. Το αποτέλεσμα των βίαιων και επιθετικών δραστηριοτήτων  από την πλευρά των Γερμανών.

Από τότε δεν έχανε την ευκαιρία να ευαισθητοποιείται και να παράγει έργο, καθώς  τα ερεθίσματα από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στην Φλώρινα εν καιρώ ειρήνης  είναι αντιστρόφως ανάλογα με αυτά κατά την διάρκεια  των πολεμικών συρράξεων.

Άλλωστε τα έργα του  είναι αναπαραστάσεις   μιας  ειδικής Φλωρινιώτικης, χωρικής  πραγματικότητας, στην οποία η ζωγραφική του έχει μια συγκεκριμένη γλωσσική λειτουργία, καθώς την χρησιμοποιεί για να εκφράσει αυτό το οποίο επιθυμεί.

Η παράλληλη  χρήση  των πληροφοριών και των κοινωνικών  επιδράσεων μαζί με την κειμενική  σύνθεση και την ζωγραφική αναπαράσταση μιας υλικής πραγματικότητας (δομικά  στοιχεία, λεκτικά και οπτικά σημεία)  βοηθά τον θεατή να συμμετέχει, να πραγματώνει, να εμπλέκεται, και να επικοινωνεί καθώς ανιχνεύει  και προσπαθεί να  διαβάσει τα νοήματα του έργου.

Η Τέχνη του δεν κάνει πολιτική, αν και πολλοί υποστηρίζουν  ότι η τέχνη  πρέπει να βρίσκει τρόπο  να αντιστέκεται στο ψέμα, στην ανισότητα και την αδικία.

Η προσέγγιση του καλλιτέχνη  είναι τέτοια, στην οποία ο ίδιος παίρνει θέση  για τα τεκταινόμενα στην περιοχή του και ανοίγει το διάλογο με τον παρατηρητή του έργου.

Άλλωστε  ανήκει στους καλλιτέχνες  που έχουν κρατήσει μακριά  την πολιτική  από την δουλειά του. Εάν θα τον κατηγορήσουμε, θα είναι για δύο λόγους, ο πρώτος ότι η ζωγραφική του εργασία περιστρέφεται γύρω από την χωρική ενότητα της Φλώρινας, έχει κοινωνικό περιεχόμενο, και  γίνεται το μέσο να εκφραστούν  συγκεκριμένες απόψεις. Ο δεύτερος λόγος  είναι ότι δεν ανήκει  στους διασκεδαστές, στους δουλικούς, αλλά στους ζωντανούς καλλιτέχνες  που έχουν ακόμα να προσφέρουν.

Αν σήμερα η προβολή της εικόνας του έργου, μας προκαλεί και δημιουργεί ένα σφίξιμο στο στομάχι, αυτό που θα προσέξει κάποιος μελετώντας προσεκτικά το πίνακα, είναι ότι ο καλλιτέχνης αφήνει και ένα μήνυμα αισιοδοξίας κρυμμένο στα χαλάσματα και τις στοίβες των πεσμένων υλικών  του κτηρίου.

Είναι τα ίδια τα υλικά που έπεσαν και απλώς περιμένουν τον Τέκτονα και τον νοικοκύρη, μαζί με τα υπόλοιπα  εργατικά χέρια να στερεώσουν την νέα κατασκευή.

Άλλωστε η Φλώρινα θα παραμένει πάντα η ελκυστική νέα στο πέρασμα των χρόνων, για κάθε επίδοξο  ενδιαφερόμενο μνηστήρα που θέλει να την προικίσει,  και αυτό διότι  οι ανθρώπινες αντοχές και τα όρια θα  έρχονται πάντα σε αντίθεση  με την  φθορά που υπόκεινται στο χρόνο, οι τόποι και οι χώροι.

 

Υ.Γ Αντίγραφα του έργου στάλθηκαν, προς τον πρωθυπουργό της Ελλάδος κ. Γ.

Παπανδρέου, και σε όλους ανεξαιρέτως τους αρχηγούς των Κομμάτων της Βουλής των Ελλήνων.