Η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να ακολουθεί μοντέλα της οικονομικής επιστήμης με πρακτικές εφαρμογές. Σε αυτά τα μοντέλα – όπου κάθε δημότης είναι εταίρος του Δήμου – η έλλειψη εμπιστοσύνης δημιουργεί κλυδωνισμούς στην ανάπτυξη και την εξωστρέφεια. Η εμπιστοσύνη στην εποχή της μετάβασης απαιτεί μεγάλη προσοχή καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις διαμορφώνονται προτάσεις-και υλοποιούνται- που δεν έχουν κανένα όφελος για τον πολίτη – εταίρο κάθε Δήμου. Απαιτείται πρόγραμμα με προδιαγραφές αναπτυξιακών έργων που απαντά σε χρόνια αλλά και νέα προβλήματα, αποκωδικοποίηση ευρωπαϊκών προδιαγραφών από μελετητικές εταιρίες που στόχο έχουν να προταθούν στην κεντρική ή αποκεντρωμένη διοίκηση για να ακολουθήσει η ένταξη τους στο αντίστοιχο διαθέσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο. Ο δημότης πρέπει να χτίσει εκ νέου την εμπιστοσύνη του προς την πρωτοβάθμια διοίκηση και να διαμορφωθεί μια κουλτούρα που δεν έχει απέναντι του τις δομές και τις υπηρεσίες του Δήμου αλλά αξιολογεί κάθε έργο – όπως για παράδειγμα την ακριβή κατάσταση του έργου ενεργειακής αναβάθμισης του Κλειστού Κολυμβητηρίου Φλώρινας, την επέκταση του σχεδίου πόλεως αλλά και αλήθειες για την τηλεθέρμανση. Οφείλουμε να χτίσουμε δομές που ο πολίτης δεν θα παρεμβαίνει μεμονωμένα στο δημόσιο διάλογο αλλά θα είναι μέρος του και θα ελέγχει την πορεία των έργων και των κινήσεων της διοίκησης ως μέλος μιας ομάδας.
Η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να προσαρμόζεται με ταχύτητα μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη μορφή διοίκησης, ειδικά σε περιόδους μετάβασης. Στον αντίποδα η τοπική αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να απαιτεί την υλοποίηση έργων χωρίς την αντίστοιχη μελέτη, πχ την μελέτη για τα νεοκλασικά στην περιοχή του ποταμού Σακουλέβα στην Φλώρινα και όσα επακόλουθα προβλήματα δημιουργεί μια υποστελεχωμένη αναπτυξιακή εταιρία. Όσο πιο γρήγορα καταστεί σαφές προς τον δημότη πως οποιαδήποτε ενέργεια του κινείται εγωιστικά έναντι του κοινωνικού συνόλου- πχ ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τα ζώα συνοδείας – καταγράφεται και θα δεχθεί την αντίστοιχη ποινή, αλλά συγχρόνως, υπάρχει η σωστή δομή φιλοξενίας αυτών των ζώων τόσο η καθημερινότητα μας θα καλυτερεύει. Όσο πιο εύκολα ο δημότης ή επισκέπτης της πόλης ενημερώνεται για τις διαθέσιμες θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης τόσο πιο εύκολα η δημοτική αρχή θα κάνει απλές μεταρρυθμίσεις όπως την ελεύθερη ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο, alerts για έκτακτες καταστάσεις, παραλαβή πιστοποιητικών αυτόματα από τους δημότες χωρίς φυσική παρουσία, πλήρη πρόσβαση σε δεδομένα GIS κλπ.… αλλά και την οτιδήποτε άλλο θα τεθεί ως προτεραιότητα ύστερα από μια ηλεκτρονική ψηφοφορία μέσω πλατφόρμας του Δήμου.
Η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλει να οχυρωθεί για καταστάσεις κρίσης στα πλαίσια της αστικής ανθεκτικότητας. Αστική Ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα κατοίκων, κοινοτήτων, θεσμών, επιχειρήσεων και δομών μιας πόλης να επιβιώνουν, να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται ανεξάρτητα από τις χρόνιες πιέσεις και τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που τυχόν αντιμετωπίζουν. Μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης αποτελεί και αυτή της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης όπου η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας θα πρέπει να ορίσει την νέα της ταυτότητα. Στα πλαίσια αυτής της νέας ταυτότητας οι υποδομές και δράσεις για την ανάπτυξη της καινοτόμου επιχειρηματικότητας μπορεί, και πρέπει, να είναι μέρος της στρατηγικής της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η στρατηγική θα αφορά τη δημιουργία ενός σύγχρονου οικοσυστήματος επιχειρηματικότητας το οποίο θα υποστηρίζει ψηφιακά την υπάρχουσα τοπική επιχειρηματικότητα αλλά θα διευκολύνει και την ανάπτυξη νέων καινοτόμων επιχειρήσεων. Τέσσερις σημαντικές πρωτοβουλίες μπορεί να είναι:
- Προσέλκυση διεθνών επιχειρήσεων για λειτουργία κέντρων έρευνας και ανάπτυξης (R&D) στα πλαίσια της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS) για κάθε περιφέρεια.
- Υποστήριξη της καινοτόμου νέας επιχειρηματικότητας καθώς η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να οργανώσει ένα περιφερειακό κέντρο καινοτομίας και να υποστηρίζει τις καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις στη λειτουργία (χωροταξικά, νομικά, λογιστικά και συμβουλευτικά) καθώς και στην ανάπτυξή τους (δικτύωση, χρηματοδότηση) και τη διασύνδεσή τους με πιθανούς πελάτες στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
- Δημιουργία νέων υπηρεσιών/προϊόντων. Ανάπτυξη καινοτόμων ψηφιακών υπηρεσιών στους κύριους τομείς της τοπικής οικονομίας με τη συνεργασία δημόσιων οργανισμών και κλαδικών φορέων (π.χ. τουρισμός, πολιτισμός). Πιθανές δράσεις:
- ψηφιοποίηση αρχείων πολιτιστικής κληρονομιάς,
- στοχευμένες ψηφιακές εκστρατείες ενημέρωσης και επικοινωνίας,
- ψηφιακή ανάλυση και διαχείριση τουριστικών ροών,
- διαχείριση τουριστικού προορισμού,
- αξιοποίηση των ανοικτών δεδομένων της περιοχής για ανάπτυξη νέων υπηρεσιών (π.χ. τουρισμός, αστική κινητικότητα)
- Τέλος, ψηφιακή και οργανωσιακή αναβάθμιση μικρών επιχειρήσεων. Υλοποίηση προγραμμάτων ψηφιακής αναβάθμισης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της περιοχής (δίνοντας έμφαση στα διοικητικά συστήματα, στην ψηφιακή επικοινωνία και στο ηλεκτρονικό εμπόριο) σε συνεργασία με τα τοπικά επιμελητήρια και επιχειρηματικούς συλλόγους.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού είναι το νομικό πρόσωπο που κάνει την καθημερινότητα του πολίτη καλύτερη ή χειρότερη σε βαθμό πολύ πιο άμεσο σε σχέση με οποιαδήποτε άλλο ΝΠΔΔ. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού μπορεί να δημιουργήσει σχέση εμπιστοσύνης με τον πολίτη και να μειώσει στο μέγιστο το πελατειακό σύστημα. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση θέλει για πρώτη φορά πλάνο 20ετίας που θα δίνει έμφαση στη κοινωνική συνοχή και την επιχειρηματικότητα.
Βαγγέλης Νομικός
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Φλώρινας
Στροφή στο Μέλλον, Κώστας Φιλιππίδης
