Σταύρος Πασπάλης
- Κουράστηκες;
- Ε, ναι λίγο.
- Θα ήταν ίσως καλύτερα να πηγαίναμε από τον παλιό δρόμο, αλλά κι αυτός είναι σε άσχημη κατάσταση.
- Γιατί είναι έτσι;
- Δεν εξυπηρετεί πια.
Φυσάει ελαφρύ αεράκι. Κάποτε ήταν χρήσιμο κι αυτό μέχρι πριν είκοσι χρόνια. Κατόπιν άλλαξαν τα πράγματα. Νέες ιδέες. Ίσως και να λέγονται, νέα συμφέροντα.
- Μου αρέσει η θέα εδώ πάνω. Είναι ήσυχα.
- Ποια θέα; Αφού όλα μοιάζουν με λίμνη. Το σύννεφο είναι τόσο πυκνό και φτάνει σχεδόν μέχρι εδώ στα πόδια μας στην κορυφή.
- Μοιάζει με βαμβάκι. Σου ΄ρχεται να βουτήξεις. Θα καθαρίσει πιστεύεις;
- Κορούλα μου, σε λίγη ώρα δε θα υπάρχει. Έτσι είναι σχεδόν κάθε πρωί και κυρίως όταν η θερμοκρασία κυμαίνεται κοντά στο μηδέν.
- Να καθίσουμε τότε. Να βγάλουμε τα μαξιλαράκια από τα σακίδιά μας.
Ο πατέρας με την κόρη του ξεκίνησαν από τη Θεσσαλονίκη για να επισκεφτούν τον τόπο των προγόνων τους. Η κατοικία τους βρίσκεται σε μια μεγαλούπολη τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων. Εκτείνεται σε μια μεγάλη έκταση βόρεια του παλαιού τείχους. Πριν αρκετά χρόνια και λόγω της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας η θάλασσα έφτασε μέχρι τη μέση της παλιάς πόλης. Τον επόμενο χρόνο μετά τη λειτουργία του υπόγειου σιδηρόδρομου. Οι μετακινήσεις τους γίνονται με ηλεκτρικά αυτοκίνητα σταθερής τροχιάς.
Η διαδρομή από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την πάλαι ποτέ περιοχή Αμυνταίου διαρκεί γύρω στη μισή ώρα. Το μικρό τους ηλεκτρικό αυτοκίνητο κρέμεται ηλεκτρομαγνητικά από μια σιδηροτροχιά και μεταφέρεται με πολύ υψηλές ταχύτητες στον τόπο που επιλέγει ο κάθε ενδιαφερόμενος. Όλα προπληρώνονται με τεχνητή νοημοσύνη χωρίς περαιτέρω διατυπώσεις. Κοινότυπες, αυτοματοποιημένες διαδικασίες.
Ο πατέρας κατάγεται από αυτήν την περιοχή. Είναι εξήντα ενός ετών και την εγκατέλειψε οριστικά στα τριάντα του λόγω των τεράστιων αλλαγών που υπήρξαν. Οι ενεργειακές ανάγκες που προέκυπταν πριν σαράντα χρόνια δημιούργησαν σκηνικά που η περιοχή δεν είχε γνωρίσει εδώ και χιλιάδες ή και πλέον χρόνια. Παλινωδίες σε σχεδιασμό και εφαρμογή προγραμμάτων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας οδήγησαν στην πυρηνική ενέργεια που θεωρήθηκε πιο ασφαλής. Τα κοιτάσματα ουρανίου λίγο πιο βόρεια που εκμεταλλεύτηκαν διεθνή fund και έχοντας το μονοπώλιο επέβαλαν τη χρήση του σε πυρηνικούς αντιδραστήρες με τεράστιες δυνατότητες παραγωγής ηλεκτρισμού που υπερκάλυπταν τις ανάγκες όλων των Βαλκανίων. Οι πόλεμοι που έλαβαν χώρα έληγαν σε σύντομο χρονικό διάστημα διότι τα funds απέκτησαν πολεμικά όπλα άκρως αποτελεσματικά που δε διέθεταν οι αντίπαλοι.
- Μπαμπά, άρχισε να αραιώνει το σύννεφο!
- Είναι ήδη 10 η ώρα. Σε λίγο θα φύγει εντελώς.
- Να και ο ήλιος!
- Στα παιδικά μου χρόνια ήταν πιο φωτεινός. Τώρα σαν να έχει ομίχλη μπροστά του.
- Ωραίος είναι ο ήλιος. Μ’ αρέσει οτιδήποτε είναι φωτεινό.
- Είσαι μόλις δέκα χρονών. Εύχομαι όλα στο μέλλον να είναι καλά.
- Μαθαίνω και ιστορία στο σχολείο. Στις ηλεκτρονικές εικόνες βλέπουμε, ακούμε και διαβάζουμε πολλά.
- Παλιά υπήρχε μια μηχανή αναζήτησης που εμείς εκεί βρίσκαμε πληροφορίες και μπορούσαμε να παρουσιάσουμε και τις δικές μας. Μετά καταργήθηκε. Όποιοι κράτησαν τα χάρτινα βιβλία τους μπορούν να μάθουν και κάτι από το παρελθόν. Από το πολύ μακρινό παρελθόν.
- Μα τώρα μαθαίνουμε τα πάντα!
- Μπορεί, κόρη μου. Μπορεί…
- Να άρχισε να φαίνεται γύρω ο τόπος.
Αραιά και διάσπαρτα συννεφάκια έχουν μείνει, αλλά επιτρέπουν στο μάτι να δει όλη την περιοχή.
Ευρισκόμενοι στην κορυφή του βουνού μπορούν να δουν χαμηλά τους κάμπους γύρω γύρω. Ακριβώς κάτω από τα πόδια λευκά ξεθωριασμένα σπασμένα κομμάτια υπολείμματα κάποιας τεράστιας τεχνικής εγκατάστασης. Έχουν σκαλώσει στα ξερά κολοβώματα των κομμένων δέντρων ενός παλαιού δάσους. Μοιάζει με βομβαρδισμένο τοπίο.
- Μπαμπά, αυτά;
- Υπόλοιπα μιας τεράστιας εγκατάστασης ανεμογεννητριών που κρίθηκαν ασύμφορες. Βλέπεις εδώ πάνω καθόμαστε σε τσιμέντο. Διαβρωμένο φυσικά μετά από σαράντα χρόνια.
- Με αερόπλοια τα εγκατέστησαν εδώ;
- Όχι. Εδώ φτάσαμε από το δρόμο που υπάρχει ακόμη, έστω και σε κακή κατάσταση, τον οποίο κατασκεύασαν για να μεταφέρουν τα κομμάτια αυτών των γιγάντων.
- Να που χρησίμευσε κάτι και σε μας μετά από τόσα χρόνια.
- Ας πούμε, χρησίμευσε.
Με καρφωμένα τα βλέμματα των δύο στα γιγαντιαία πτερύγια, λες και είτε τα καταμετρούσαν είτε τα φαντάζονταν να στριφογυρίζουν εκεί πάνω. Ο πατέρας σίγουρα όμως ήθελε να δει τα πρώην δέντρα να στέκουν όρθια και αγέρωχα. Να περιμένουν την άνοιξη για να πρασινίσουν και να απολαμβάνει το θρόισμα των φύλλων τους. Όπως αμυδρά θυμόταν από τα παιδικά του χρόνια.
- Μπαμπά, μπαμπά, κοίτα ένα πουλί!
Ένα μαύρο, μάλλον ταλαιπωρημένο, πουλί. Πέταξε προς τα κάτω και παρακολουθώντας το το βλέμμα τους έπεσε στον κάμπο. Εκεί όπου διακρίνεται ένας τεράστιος λάκος. Γεμάτος με κάτι σαν πλάκες που αντανακλούσαν το σχετικά αδύναμο φως του ήλιου. Έδιναν την εντύπωση κάποιος γίγαντας τα πέταξε άτακτα εκεί. Τέτοιες πλάκες είναι διάσπαρτες όχι μόνο εκεί, αλλά και στο μεγαλύτερο μέρος των επιπέδων.
- Αυτά εκεί κάτω τα σκουπίδια τι είναι;
- Ακριβώς όπως το λες. Σκουπίδια… Ήταν ηλιακοί συλλέκτες για παραγωγή ηλεκτρισμού. Μεγάλη δουλειά. Πολύ μεγάλη δουλειά. Εκείνες οι μεγάλες τρύπες ήταν ορυχεία από τα οποία έβγαζαν κάρβουνο.
- Κάρβουνο; Και σε τι τους χρησίμευε;
- Κι αυτό για ηλεκτρικό ρεύμα. Μετά δεν ήταν κατάλληλο… Εκεί μέσα γέμισε με ηλεκτρικά πάνελ. Δίπλα από αυτό είναι ένα επίσης μεγάλο άνοιγμα. Ήταν μια μικρή λίμνη. Λόγω των παρεμβάσεων έχασε το νερό της.
- Σχεδόν παντού έχει τέτοια! Αλλά κοίτα εκεί ένα καμπαναριό!
- Αχ, ναι το ξέρω! Είναι από ένα χωριό που έμεινε για αιώνες βυθισμένο στα νερά της τότε διπλανής ρηχής λίμνη. Έχω ακούσει μύθους και θρύλους πολλούς γι’ αυτό. Συγκινίθηκα…
- Έλα, τώρα βρε μπαμπά! Πες μου για τα άλλα.
- Μεγάλωναν οι ανάγκες και άρχισαν να καλύπτουν μ’ αυτά όλη την καλλιεργήσιμη γη και όχι μόνο αυτή.
- Καταλαβαίνω… Έτσι έφυγαν όλοι όσοι ζούσαν εδώ. Όπως και οι δικοί μας.
- Ακριβώς. Όλα ήταν για τον τόπο. Ίσως ένας ανακυκλώσιμος τόπος, αλλά και για εμάς, ένα ταξίδι στο άγνωστο.
- Που τώρα είναι γνωστή η κατάληξη του ταξιδιού.
- Το ταξίδι στο χρόνο συνεχίζεται με λάθη που κάποιοι πιστεύουν ότι φέρνουν μόνο κέρδος.
